Roeiers Nico Rienks en Ellen Meliesie hebben bij hun Zwolsche roeivereniging beide een nieuwe Filipi dubbeltwee mogen dopen met hun naam. Allebei mochten ze een boot dopen van de gewichtsklassen waarin ze allebei wereldkampioen in zijn geworden.
Die ochtend is ook de winterwedstrijd gevaren en de hele dag heb ik langs de kant gezeten om roeiers te schieten. De beelden kan je vinden in de nieuwe webwinkel. Als openingskorting krijg je op elke 2e en opeenvolgende foto van hetzelfde formaat 50% korting.
Klik op de foto en have fun!
winterwedstrijd Zwolle 5 februariKlik op de foto om meer te zien!
Een serie verhalen bij de beelden gemaakt voor het boek "Wat maakt jou blij?" van schrijfster en docent Marjan Kroder.
1. Bakken koffie, begeleiding en eenden.
Het eerste dat je mij zal horen vertellen over Jan Jansen is dat we uren koffie hebben zitten drinken in de keuken. Je zal een verhaal over Jan horen dat gaat over koffie, wat een geweldige man het is en hoe groot zijn hart is voor de mensen die hij begeleid. En dat heeft niks met de foto's te maken, want toen we aan de koffietafel zaten waren de foto's al lang en breed gemaakt.
Terwijl Jan de dag afsloot met zijn mensen die aan het werk waren kon ik rustig mijn licht opzetten. 1 Lamp die mij op die locatie 3 richtingen gaf om te schieten. Niks moeilijks, geen dynamische hoeken zoeken, gewoon recht op mijn doel af gaan met het verhaal in het beeld. Om de olifant in de ruimte wilde ik toch niet heen: die uitgeklede eend is natuurlijk een kado voor elk beeld van een fotograaf.
Bij het schieten van het portret merk je opeens wat een jonge geest met een mens doet. Waarom Jan kan wat hij kan. Bij het zoeken van houdingen en een beeld blijkt hij enorm vindingrijk, hij heeft er plezier in om iets uit te proberen, niks is gek en alles is leuk. Zoals later aan de koffietafel ook blijkt uit zijn verhaal heeft hij een enorme drive om iets te betekenen voor de mensen om hem heen, bezit hij een geweldige veerkracht en ziet hij mogelijkheden in situaties die hij aangrijpt en mooi maakt.
Alleen al de manier waarop hij verteld over een foto die hij van zijn dochter maakte op vakantie zorgt dat ik aan zijn lippen hang, laat staan wanneer hij begint over het eigen bedrijf dat hij na zijn pensioen begon om voor anderen iets te betekenen. Wat hij voor elkaar krijgt is bijzonder, zo bijzonder dat je je afvraagt hoeveel bijzondere dingen je van andere mensen nog niet weet. Jan maakt me nieuwsgierig, hoe mooi is dat als je dat kan.
Een serie verhalen bij de beelden gemaakt voor het boek "Wat maakt jou blij?" door Marjan Kroder.
1. Een paars hert en Simons muziek.
Simon Feenstra is heerlijk zenuwachtig, het soort zenuwachtig waar je als fotograaf wat mee kan. Vol spanning om iets te gaan maken, suggesties worden gretig opgepakt en al heel vlot lopen we driftig te zoeken naar locaties tijdens een zeer geanimeerd gesprek. Een volledig groene studio vol zooi en stoelen is meestal niet je favoriete plek om beeld te schieten, maar er stond een piano en Simon voelde zich er comfortabel. Simon vertelde veel en dat is heerlijk fotograferen. Aan de ene kant krijg je hierdoor veel ingangen om beeld te bedenken en aan de andere kant is het ook gewoon gezellig. Het is mooi om iemand te leren kennen, dat is mijn reden om überhaupt een camera op te pakken.
Maar die groene studio met stoelen en gordijnen en zooi. Een half uur heb ik gevochten om een mooi beeld te maken zonder groen of stoelen of zooi, maar met enkel gordijnen. Conflict met het licht, strijd met de hoeken, vechten met het groen. En in volledige verbazing over de kop van een paars hert dat de hoek om steekt.
Het had de wijze doch onbegrijpelijke les van een gearriveerd docent of fotograaf kunnen zijn: "Laat de ruimte het werk doen"
Het was bij dat idee dat ik opeens moest glimlachen hoe het hert zijn gewei net om de hoek stak terwijl Simon parmantig poses aannam op zijn piano. Zo gefocust als ik was op het maken van mooi beeld, was ik vergeten te kijken naar goed beeld, fijn beeld, iets om van te genieten. En de situatie die zich nu voor mijn neus voltrok was om te genieten.
De serie afrondend speelde Simon wat op de piano voor mij. Hoe iemand op slag veranderd als je hem op zijn plek zet. Geen zenuwen meer, geen woordenwaterval, maar muziek. Daar genoot ik oprecht nog het meeste van. En het 'Hert in de groene ruimte met man in pose nummer 5' dat is het residu van een prachtige eerste ontmoeting.
"Een foto die neem je niet, die maak je."
Een quote van een legende in de fotografie uit de vorige eeuw, die door elke fotografiedocent door de strot van hun studenten is gedrukt en door hun vervolgens is verguisd en uitgekotst. Ooit bedoeld als visie en vervolgens gebruikt als soort van morele one-liner en levensles voor iedereen die beter wil worden in plaatjes maken met een daarvoor bedoeld toestel.
Een foto die maak je niet, die neem je.
Paparazzi, nieuwsfotografen, kinderen met iphone's op het schoolplein die plaatjes maken van andermans vieze lunch en pleingevecht of gewoon iemand die in de trein een plaatje schiet uit verveling. Allemaal zijn het mensen die zonder vragen andermans afbeelding vastleggen. Allemaal nemen ze iets van je: Je uiterlijk om hun plaatje mee op te leuken. Ongevraagd vind je jezelf 25 jaar later terug in een familiealbum waarin dat schoolpleinplaatje is opgeplakt. Ongevraagd vind je jezelf een uurtje later terug op twitter, Facebook als bijverhaal of grap van de dag.
Wat ongevraagd is, is niet altijd ongewenst. Een herinnering aan een mooie dag kan een enorm kado zijn voor later, maar dat is geen beslissing die je altijd zelf maakt. Een ander heeft de keuze genomen om je vast te leggen. Een ander maakt soms de keuze om je afbeelding in de openbaarheid te brengen. Die keuze wordt je soms ontnomen.
Een foto neem je, beeld maak je, een kans krijg je.
Het was gisteravond laat wanneer de ogen van de bruid weer volstroomden toen ze voor de eerste keer de beelden zag van de toespraak van haar zus op haar bruiloft. Het was tijdens die toespraak dat ze tegen de tranen vocht en dat zie je op de foto's die ik heb genomen terwijl ik ook volstroomde. Ik was daar om werk te mogen doen voor een vriend die zijn hand op de rug van zijn vrouw legde toen ze gisteravond weer die emotie beleefde. Mijn beelden ontroerden gisteravond mensen die ik waardevol vind. Ik heb die foto's mogen nemen en daarmee de kans gekregen zoiets moois mee te maken.
Een foto geeft wat weer. Beeld leeft.
Op de terugweg in de bus na een hele volle week met workshops verteld een collega over het theaterstuk dat hij samen met zijn vriend en collega maakt. De woorden 'dolenthousiast' en 'geraakt' zijn beide een understatement, maar om het verhaal te vertellen gebruik ik ze maar. Het verhaal over mannenvriendschap en liefde treft me. Ik wil het stuk zien en ervaren. Het is mijn werk om beelden te maken en het is mijn eer te na om iemand anders het beeld voor dit stuk te laten maken. Ik wil dat kleine onderdeel zijn van wat zij maken. En het mag.
Een kwartier lang, of 5 minuten, maar het voelt als een half uur, staan ze samen stil. Voorhoofden tegen elkaar, ogen dicht, ontspannen en helemaal stil. Ik maak beeld, dus ik neem foto's. Ze kregen aanwijzingen en opdrachten en nu staan ze stil. Heel lang. De lampen geven een piepje wanneer ik afdruk en ik denk dat de jongens het geschuifel van mijn voeten en knieën over de vloer niet eens horen en zelfs mijn gemompel tegen mezelf hun ontgaat. Een man staat tegenover een man, een hoofd raakt een hoofd. Er is geen actie of iets te doen, maar alles komt tot leven zonder enige vorm van beweging. Het is mooi om te zien wat er allemaal kan gebeuren als er helemaal niks gebeurt.
De mannen komen in hun rol en vinden een plek ten opzichte van elkaar in het stuk terwijl ik foto's neem en beeld maak. Dat kwartier was de opstap voor wat iets later ging gebeuren en dat legden we vast. We wisten alledrie niet dat ik deze foto's had genomen of hoe het beeld tot stand kwam. Het was er opeens, het ontstond.
De aanleiding was een verhaal in een bus waar ik riep dat ik het beeld wilde maken. Hierdoor is een ander stappen gaan zetten om dit voor te bereiden en waar te maken. Dit alles heeft ervoor gezorgd dat in een grote hal lampen stonden en een fotograaf vragen stelde en opdrachten gaf. Dat we hier waren, zorgde ervoor dat twee vrienden 15 minuten lang elkaar vertrouwden omdat ze allebei de keuze kregen en maakten om heel dicht bij elkaar te staan zonder verder iets te doen. Dit leidde tot een beweging en daarvan mocht ik een foto nemen.
Een heel intiem, heftig, levend beeld.
Bij elke stap in het Natte Plaat proces zijn er minimaal drie zijstappen die je zeker niet moet doen omdat anders je huis explodeert, je huid blakert, je bloed kookt of je ogen onbruikbaar worden. En bij elk punt van de uitleg worden deze drie of meer zijstappen ook uitgelegd en beargumenteerd waarom je dat zeker niet moet doen. Dit is de reden waarom ik de workshop Collodium Fotografie ook wilde doen. Mooi beeld maken is mooi, maar ik wil nog niet dood en daarnaast staat blind worden me ook niet aan. Dit zijn precies de dingen die kunnen gebeuren als een scheikundig nitwit zoals ik zijn eigen chemie gaat maken om zelf platen lichtgevoelig te maken om mee te fotograferen. Natuurlijk snuf je per ongeluk even extra wanneer er wordt gezegd dat je niet aan de ether moet ruiken terwijl de fles open wordt gemaakt. De hoofdpijn van die geur was alsof die ademteug rechtstreeks in mijn hersenen terecht kwam en hier met een sloophamer de binnenkant van mijn hersenpan voorzag van een nieuw reliëfplafond. Even met de neus op de werkelijkheid dus. Voorzichtig zijn en alle waarschuwingen in acht nemen.
Ben je al bang? Mijn wenkbrauwen stonden na dag 1 van de workshop collodium fotografie in een constante staat van frons. Jeroen de Wijs spreekt met zoveel ervaring en kennis over zijn vak dat je heel goed doorkrijgt wat er allemaal bij komt kijken als je met technieken van 150 jaar oud wil gaan werken. En dat is, voorzichtig gezegd, heel erg veel.
Als er op dag 1 nog een frons en een glimlach van ongeloof op mijn gezicht zat, was deze op dag 2 wel vervangen door een gelukzalige grijns. Van een stuk glas maak je een portret en een plaat metaal veranderd in een beeld met een diepte en intensiteit wat ik in geen enkel ander fotografisch materiaal heb gevonden. De associatie met kleine kinderen die mogen spelen met nieuw speelgoed komt omhoog wanneer ik samen met de workshopgenoten in de doka aan het werk gaan. Dat moment dat de plaat in de laatste chemie gaat en het beeld naar voren komt is de ouderwetse doka-magie. Maar nu heb je alles zelf gemaakt en alles wat goed gaat doe je zelf (alles wat fout gaat ook).
Natuurlijk is de ervaring van het creëren van een eigen plaat fenomenaal en natuurlijk is het makkelijk om met de collodium techniek te werken als iemand alles al heeft voorbereid. Nu wordt het een uitdaging om het zelf voor elkaar te krijgen. Van camera tot chemie tot veilige werkruimte en alle weegschalen, speciale flessen en veiligheidsuitdossingen die nodig zijn om ook maar 1 beeld te kunnen maken. De uitdaging is geen kleine, maar hoe dat is gegaan kan ik je over een tijdje wel vertellen denk ik.
Wanneer de telefoon gaat en de vraag komt naar een portret, bestaat er nog niks en binnen een paar dagen is er iets nieuws gecreëerd. Nieuw, nog niet bestaand, iets dat jaren later een herinnering op roept of binnen een korte tijd al mensen een idee geeft of keuzes doet maken.
Vanaf niks naar het overbrengen van een idee is alsof je het gas intrapt van een sportauto op een grindpad voor een grote vijver met stilstaand water. De voet op het gas dat ben jij, het grind is je idee en de vijver dat ben ik. Jij trapt, de banden gieren en spuiten stenen en het water vangt ze op en kolkt korte tijd vol wilde rimpelingen. Er zit wild leven in de vijver wanneer een idee langs komt. In hele korte tijd wordt iets bedacht om vervolgens uit te werken tot een plan en een beeld.
Die telefoon betekent leven in de brouwerij, dingen maken, ideeën uitwerken, creëeren, mensen ontmoeten, de deur uit, werk!
Ik hou er van.
Aan het begin van een shoot vind ik het belangrijk om eerst te babbelen. Niet praten, maar een praatje maken. Soms zelfs zwetsen en grappen, wat er ook werkt om iemand op het gemak te stellen, alles is goed. Heel vaak vraag ik dan heel abrupt wat de andere persoon zelf eigenlijk voor zich ziet. Meestal gaat de persoon tegenover mij van de koetjes en kalfjes dan zo door in het babbelen over beelden. Soms ook niet en dat weet ik gelijk dat ik vrije hand heb om zo goed beeld mogelijk te maken. Als er wel verwachtingen zijn maak ik lijstjes. Woorden op papier en tekeningetjes waarmee ik hun wens probeer te visualiseren. Hier ontstaat de samenwerking die ik zoek om het beeld naar een hoger plan te tilllen.
Bovenstaand proces kan tussen de 2 minuten en een half uur duren. Het één is niet beter dan het ander, alleen sneller of gezelliger. Wanneer ik zo op het ideeënvlak ben bezig geweest is mijn volgende stap altijd dat ik aan het aanwezige licht moet wennen, de ruimte moet verkennen en de persoon even de tijd wil geven om te acclimatiseren aan de gevaarlijke kant van de camera. De eerste paar minuten schiet ik heel losjes van verschillende kanten wat plaatjes.
"Vooral ontspannen en niet op mij letten, eerst moet het licht getest worden. Dit zijn toch nog niet de beelden waar het om gaat"
De eerste beelden moeten gelijk raak zijn. Binnen de eerste 5 schoten moet er een foto zijn die geschikt is voor het doel waarvoor we er zijn. De opmerking dat het er toch nog niet om gaat geeft me dat kleine moment dat bij de ander alle nekharen nog overeind staan, maar de geportretteerde zich even laat afleiden en de ogen laat afglijden. Bam! Dat portret staat. De shoot is veilig, er ontstaat nu ruimte in mijn hoofd om te denken in mogelijkheden.
Stap 1 is gedaan, de tweede volgt. Het licht wordt opgebouwd. Een andere plek, een lamp er bij, misschien wel 3. Langzaam worden er elementen toegevoegd om het beeld te veranderen. De geportretteerde krijgt af en toe een opdracht of juist meer vrijheid. Gaandeweg ontstaat er meer. Soms juist minder, dan loop ik vast of wordt het model gespannen. Dat is het moment om weer terug te gaan naar de basis om vanuit dat punt weer op te bouwen om via de nieuwe route weer bij meer uit te komen.
Vaak, meer wel dan niet, is het bij de laatste foto dat je opeens de omgeving weer in je opneemt. En dan zie je het en ga je door met schieten. Nog vaker, zie je dan opeens nog meer mooi beeld. En dat leg je dan ook vast. Vervolgens komt er een gedachte aan een beeld voorbij van een vorige foto die je probeerde te maken maar komen nu opeens alle elementen wel bij elkaar. En dat leg je ook vast. Vaak is de tijd het eindpunt. De zon is ondergegaan, de volgende afspraak moet gehaald worden, de stroom is op of de kaart is vol. Wanneer het licht werkt en het beeld zich begint te tonen hou je niet op. Dat doe je gewoon niet. Je schiet door totdat je alles eruit hebt gehaald. Goed licht is als water in de woestijn: dat verspil je niet.